Mevsimsel duygudurum bozukluğu: Nelerden oluşur?
Mevsimsel duygudurum bozukluğu (SAD), yılın belirli dönemlerinde, özellikle sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkan hafif depresyon türüdür. Bu durum, gündüz saatlerinin kısalması ve güneşe daha az maruz kalmanın etkisiyle merkezi sinir sisteminin tepkisi sonucu gelişir.
Mevsimsel duygudurum bozukluğunun nedenleri: Günlerin kısalması ve güneşe daha az maruz kalmak, melatonin ve serotonin gibi maddeleri doğrudan etkiler. Melatonin, uyku-uyanıklık döngüsüyle ilişkilidir, serotonin ise enerji ve ruh hali ile ilgilidir. Karanlıkta daha fazla melatonin üretildiğinden, bu kişiyi uykulu hissettirebilir. Güneşe maruz kaldığımızda ise serotonin artar, bu da güneş ışığını azalttığında daha cesaretsiz ve yorgun hissetmemize yol açar.
Belirtileri:
- Ruh halindeki değişiklikler
- Kötümserlik
- Anhedoni (zevk alamama, ilgisizlik)
- Enerji eksikliği
- Uyku bozuklukları
- Düşük beslenme alışkanlıkları
- Konsantrasyon sorunları
Tedavi ve önleme yöntemleri:
- Güneşe mümkün olduğunca maruz kalmak
- Açık havada egzersiz yapmak
- Sosyal bağlantılar kurmak
- İyi bir beslenme düzeni (sebze ve meyve ağırlıklı, karbonhidrat ve şekerden kaçınma)
- Düzenli bir uyku rutini oluşturmak
Doktorlar ayrıca fototerapi (ışık terapisi) veya psikoterapi gibi yöntemleri önerebilir.